کد مطلب:20807 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

چرا اشخاص بي تقوا و آلوده، در تشخيص حق از باطل، بيشتر دچار اشتباه ميشوند؟

تشخيص حق از باطل، مستلزم شناخت، كمال، علم و قدرتِ درك حقايق است و به دست آوردن اين امور، رابطة تنگاتنگ با تقوا و پاكيِ روحي، فكري و حتي جسمي دارد: يَـََّأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوَّاْ إِن تَتَّقُواْ اللَّهَ يَجْعَل لَّكُمْ فُرْقَانًا وَيُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّ ?‹َاتِكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ ;(انفال،29) اي كساني كه ايمان آوردهايد! اگر از ]مخالفت فرمان[ خدا بپرهيزيد براي شما وسيلهاي براي جدايي حق از باطل قرار ميدهد ]و روشنبيني خاصّي كه در پرتو آن، حق را از باطل خواهيد شناخت[ و گناهان شما را ميپوشاند و شما را ميآمرزد و خداوند فضل و بخشش عظيم دارد.

در آية بالا، مشروط بودنِ قدرتِ تشخيص حق و باطل، به ايمان و تقوا، به طول كامل آشكار است

بديهي است كه بيتقوايي، پيامدهاي بدي به دنبال دارد كه نتيجة آن مبتلا شدن به حرص، طمع، شهوت، خودبيني، حسد، عشقهاي افراطي به مال، زن، فرزند، جاه، مقام و... است و اين ويژگيهاي منفي، همانند دود سياهي است كه در برابر ديدة عقل آشكار ميشود و انسان را از درك حقايق علم و دانش و... محروم ميكند. امام عليدر ارتباط با از كار افتادن چشمِ عقل، به وسيله طمع ميفرمايد: زمين خوردن عقلها، غالباً به خاطر برق طمع است كه چشم عقل را از كار مياندازد و پرتگاهها و لغزشگاهها را نميبيند.(بحارالانوار، علامه مجلسي;، ج 70، ص 170، مؤسسه الوفأ.)

از اين رو، وقتي تقوا و پاكي نباشد، شناخت، روشنبيني خاص و درك حقايق، نخواهد بود; در نتيجه ميزان اشتباهها بالا ميرود; باطل را به جاي حق، دشمن را به جاي دوست، بيراهه را شاهراه و... ميانگارد و اگر اين بي تقوايي فراگير شود، ميزان اشتباههاي اجتماعي نيز بالا ميرود; براي مثال: جامعهاي كه بر محور هوا و هوس ميگردد و دستگاههاي تبليغاتي آنها، در مسير دامن زدن به همين هوا و هوسها گام بر ميدارند، روزنامهها، ترويج كننده فساد ميشوند; راديوها، بلندگوي آلودگي و انحرافها ميگردند و تلويزيونها در خدمت هوا و هوسند، بديهي است در چنين جامعهاي، تمييز حق از باطل، خوب از بد، براي بيشتر مردم، بسيار مشكل شده، در نهايت اين بي تقواييها، سرچشمة تشخيص نادرست ميشود.(ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 7، ص 139ـ144، دارالكتب الاسلامية.)